بازخوانی نقاط ضعف و قوت احمدی نژاد برای شناخت نامزد اصلح ریاست جمهوری

یاداشت مالک شریعتی

بازخوانی نقاط ضعف و قوت احمدی نژاد برای شناخت نامزد اصلح ریاست جمهوری

خبرگزاری تسنیم : در این نوشتار سعی شده نقاط قوت و ضعف احمدی نژاد در کنار یکدیگر دیده شوند و بیشتر آنها مستند به رضایت و یا عدم رضایت ولی فقیه در طول بیش از 7 سال گذشته بیان شود.

سرویس: سایر رسانه ها   تاریخ ۱۳۹۲/۰۱/۰۸   ساعت ۱۴:۰۴   شناسه خبر: ۱۳۹۲۰۱۰۸۰۰۰۰۷۶

به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از جهان، مالک شریعتی در مقاله ای به بازخوانی 40 امتیاز و ضعف احمدی نژاد برای شناخت نامزد اصلح ریاست جمهوری پرداخته است: 

در این نوشتار سعی شده نقاط قوت و ضعف در کنار یکدیگر دیده شوند و بیشتر آنها مستند به رضایت و یا عدم رضایت ولی فقیه در طول بیش از 7 سال گذشته بیان شود تا از اظهار نظر و قضاوت شخصی نیز بدور باشد؛ گرچه این واقعیت را نمی توان نادیده گرفت که هرچه به پایان عمر دولت احمدی نژاد نزدیک شده ایم از تمجیدها کاسته و به انتقادها افزوده شده است.

رهبر حکیم انقلاب اسلامی در فراز پایانی سخنرانی مهم نوروزی خویش در حرم مطهر رضوی (ع) درباره ویژگیهای نامزد اصلح انتخابات ریاست جمهوری 92، عبارتی کوتاه اما بسیار پرمحتوا و عمیق بیان داشتند که نیازمند تدقیق و تبیین است: «آنچه ما برای رئیس‌جمهور آینده نیاز داریم، عبارت است از امتیازاتی که امروز وجود دارد، منهای ضعفهائی که وجود دارد.»

لذا ضروری است نقاط قوت و ضعف رئیس جمهور کنونی برشمرده شود تا مردم بهتر بتوانند نسبت به انتخاب اصلح اقدام نمایند. اما پیش از آن باید توجه کرد که همین بیان کوتاه رهبری نشان دهنده آن است که رئیس جمهور کنونی برخلاف نظر اهل افراط یا تفریط، از نقاط قوت و ضعف در کنار یکدیگر برخوردار است و نباید درباره اش غلو کرد و بی عیبش نامید و نباید بی انصافی و سیاه نمایی نمود. رهبر معظم انقلاب شهریور 87 در دیدار هیات دولت در این باره فرمودند: «خب بله، ضعف هست. هر دولتى بالاخره ضعف دارد؛ انسانها ضعف دارند دیگر؛ ضعفها را بگویند، قوّتها را بگویند. جمع‌بندىِ کار یک دولت، آن وقتى است که ضعفها و قوّتها را منصفانه پهلوى همدیگر قرار بدهند؛ آن وقت میشود جمع‌بندى کرد.» لذا در این نوشتار هم سعی شده نقاط قوت و ضعف در کنار یکدیگر دیده شوند و بیشتر آنها مستند به رضایت و یا عدم رضایت ولی فقیه در طول بیش از 7 سال گذشته بیان شود تا از اظهار نظر و قضاوت شخصی نیز بدور باشد؛ گرچه این واقعیت را نمی توان نادیده گرفت که هرچه به پایان عمر دولت احمدی نژاد نزدیک شده ایم از تمجیدها کاسته و به انتقادها افزوده شده است.

الف) امتیازات
دکتر احمدی نژادی در حکم تنفیذ سال 84 رهبر معظم انقلاب «شخصیتی انقلابی و دانشمند، مدیری شایسته و کارآزموده، دارای سوابق مجاهدت صادقانه در صحنه‌های گوناگون، دارای سخن صریح، قاطع و صادقانه و متعهد به خدمتگزاری، رفع محرومیت و مبارزه با فساد و دارای لحن افتخارآمیز در پایبندی به اسلام و آرمان‌های انقلاب همراه با منش مردمی و ساده‌زیستی» خوانده شد و در حکم تنفیذ سال 88 با اندکی کاهش در تعاریف رهبری‍ «مردی شجاع، سختکوش و هوشمند» لقب گرفت. اما این ویژگیها به اضافه سایر صفات در موارد مختلف از سوی رهبری به شرح ذیل بیان شده:

1. کارهاى وسیع عمرانى انجام گرفته بخصوص در مناطق دوردست
2. پیشرفتهاى چشمگیر در زمینه‌‌ى علم و فناورى (برجسته بودن انرژی هسته ای در سالهای قبل)
3. ارتقاء جایگاه کشور در عرصه‌‌ى سیاست خارجى و مسائل بین‌‌المللى
4. افتخار به انقلابیگرى و برجسته شدن ارزشهاى انقلاب در دولت نهم و دولت دهم تا امروز
5. ساده‌‌زیستى و دور بودن از تجمل
6. استکبارستیزى (در سال 87 هم از روحیه‌ى تهاجم در مقابله‌ى با زورگویان بین‌المللى تقدیر شده است)
7. تلاش دولت در جهت ارتباط مستقیم با مردم
8. پرکارى، پشتکار و خسته نشدن
9.
دکتر احمدی نژادی در حکم تنفیذ سال 84 رهبر معظم انقلاب «شخصیتی انقلابی و دانشمند، مدیری شایسته و کارآزموده، دارای سوابق مجاهدت صادقانه در صحنه‌های گوناگون، دارای سخن صریح، قاطع و صادقانه و متعهد به خدمتگزاری، رفع محرومیت و مبارزه با فساد و دارای لحن افتخارآمیز در پایبندی به اسلام و آرمان‌های انقلاب همراه با منش مردمی و ساده‌زیستی» خوانده شد و در حکم تنفیذ سال 88 با اندکی کاهش در تعاریف رهبری‍ «مردی شجاع، سختکوش و هوشمند» لقب گرفت
روحیه و نشاط جوانی: یکی از امتیازات ذاتی رئیس جمهور کنونی ـ که طبق فرمایش نوروزی رهبری باید در رئیس جمهور بعدی نیز وجود داشته باشد ـ جوانی و پرتحرکی است. این خصیصه در بیان ویژگیهای نامزد اصلح قبل از انتخابات نهم ریاست جمهوری وجود داشت و اکنون نیز مورد تاکید دوباره قرار گرفت. رهبر معظم انقلاب اسلامی شهریور 86 در سومین دیدار با هیات دولت احمدی نژاد بر اهمیت این مساله تاکید فرمودند: «شماها بحمداللَّه اغلب جوانید و داراى نشاط و نیروى جوانى هستید. از این فرصت حداکثر استفاده را بکنید؛ قواى جوانى، حوصله‌ى جوانى، روح ابتکار و روح جسارت و بلندپروازى‌اى که در جوان هست را در خدمت این اهداف عالى قرار بدهید و خسته نشوید.»

10. شعار عدالت طلبی: رهبر معظم انقلاب اسلامی در نخستین دیدار با هیات دولت دهم چنین فرمودند: «شما رویکرد عدالت داشتید. از مسئله‌‌‌‌‌‌ى عدالت دست برندارید؛ این قضیه‌‌‌‌‌‌ى عدالت را دنبال کنید... عدالت را اولاً باید تعریف کنید... مشخص کنید که این عدالتى که میخواهیم به آن برسیم، چیست... عدالت فقط عدالت در مسائل اقتصادى نیست... این هدفمند کردن یارانه‌‌‌‌‌‌ها که مطرح شده، واقعاً یک امر مهمى است... در عدالت، هم عقلانیت بایستى مورد توجه باشد، هم معنویت... اگر معنویت با عدالت همراه نباشد، عدالت میشود یک شعار توخالى. خیلى‌‌‌‌‌‌ها حرف عدالت را میزنند، اما چون معنویت و آن نگاه معنوى نیست، بیشتر جنبه‌‌‌‌‌‌ى سیاسى و شکلى پیدا میکند. دوم، عقلانیت. اگر عقلانیت در عدالت نباشد، گاهى اوقات عدالت به ضد خودش تبدیل میشود.»

11. شجاعت و قاطعیت: در سومین دیدار هیات دولت نهم با مقام معظم رهبری، ایشان شجاعت و قاطعیت دولت را با ذکر مثال سهمیه بندی بنزین تحسین فرمودند: «کار بزرگى که شما براى سهمیه‌بندى بنزین انجام دادید... یا بقیه‌ى اقدامهایى که شده، حاکى از شجاعت و قاطعیت این دولت است.»

12. روحیه‌ى تحول‌گرایى و نوآورى و اصلاح: مقام معظم رهبری شهریور 86 در سومین دیدار با هیات دولت فرمودند: «تغییراتى که در ساخت عمومى تشکیلات دستگاه و دولت داده مى‌شود... اصلاح واقعاً همینهاست که انسان بیاید و در جهت صلاح، بخشهاى مختلف را نگاه کند و ساختها را به‌طور اساسى تغییر بدهد و دگرگون کند.»

13. تمرکز زدایی و سفرهای استانی: رهبر حکیم انقلاب اسلامی شهریور 85 در دیدار با هیات دولت فرمودند: «مردم به این وعده‌ها و به این سفرهاى استانىِ پُربرکت، حقیقتاً امید بسته‌اند؛ کوشش کنید این امیدها برآورده شود... تمرکززدایى است که جزوِ شعارهاى این دولت است و شعار بسیار درستى هم هست؛ منتها مشخص کنید این تمرکززدایى چطورى است؛ مدل مشخصى لازم دارد... حتماً به خصوصیات اقلیمى و قومى در این تمرکززداییها و واگذارى مسئولیت به استانها توجه بکنید.»

همچنین ایشان در دیدار سال بعد به طور ویژه از سفرهای استانی دولت تمجید کردند: «این مسئله‌ى سفرهاى استانى خیلى مهم است. این کارى که آقایان بر دوش گرفتید و راه افتادید و رفتید و همه‌جاى کشور را زیر پا گذاشتید و با مردم تماس گرفتید و از نزدیک درد دلهاى مردم را ـ که از زبان مسؤولینشان، ائمه‌ى جمعه‌شان و افراد شاخصشان گفته مى‌شود ـ شنیدید، خیلى به‌نظر من خوب است. بنده خودم سالهاست در مسائل اجرائى و غیر اجرائى این کشور هستم؛ اما وقتى به یک منطقه‌اى مسافرت مى‌کنم و برمى‌گردم، معلومات من نسبت به آن منطقه چند برابر معلوماتى مى‌شود که انسان از روى کاغذ و در گزارشها و به‌طور کلى مى‌بیند... چطور ممکن است کسى این را انکار کند یا درباره‌اش تردید کند یا در فائده و سود او تشکیک کند؟»

14. سرعت عمل: رهبر حکیم انقلاب اسلامی در دومین دیدار هیات دولت نهم با ایشان فرمودند: «من تأکید می کنم، این سرعت عملى که در رفتار دولت مشاهده میشود، چیز ممدوحى است؛ اما مراقب باشید این سرعت عمل، شکل شتابزدگى به خودش نگیرد؛ یعنى همیشه با دقت همراه باشد.»

15. برخی کارهای خوب اقتصادی: رهبر معظم انقلاب در دیدار دوم خود با هیات دولت نهم به این مقولات اشاره تصریحی داشتند: «کارهاى خوبى که در زمینه‌ى اقتصاد انجام گرفته - مثل این سهام عدالت، ادامه‌ى طرحهاى نیمه تمام، نوع عدالت در ارائه‌ى تسهیلات بانکى، صندوق مهر رضا و امثال اینها. محتوا و فواید این کارها را با شکل صحیح براى مردم بیان کنید.»

16. مقابله با روند غرب‌باورى و غرب‌زدگى و گرایش‌هاى سکولاریستى: مقام معظم رهبری در آخرین دیدار با هیات دولت نهم، در این باره فرمودند: «روند غرب‌باورى و غرب‌زدگى را که متأسفانه داشت در بدنه‌ى مجموعه‌هاى دولتى نفوذ می کرد، متوقف کردید... گرایش‌هاى سکولاریستى که متأسفانه باز داشت در بدنه‌ى مجموعه‌ى مدیران کشور نفوذ مى‌کرد جلویش گرفته شد.»

ب) نقاط ضعف
1. عدم شناخت درست پدیده
یکی از امتیازات ذاتی رئیس جمهور کنونی ـ که طبق فرمایش نوروزی رهبری باید در رئیس جمهور بعدی نیز وجود داشته باشد ـ جوانی و پرتحرکی است. این خصیصه در بیان ویژگیهای نامزد اصلح قبل از انتخابات نهم ریاست جمهوری وجود داشت و اکنون نیز مورد تاکید دوباره قرار گرفت
«بیداری اسلامی»؛ این مساله البته به طور غیرصریح بیان شده ولی باتوجه به اصرار مکرر رئیس جمهور بر عبارت «بیداری انسانی» بر وی مصداق دارد.

2. مشکلات مربوط به معیشت قشرهاى متوسط و ضعیف جامعه، مسئله‌‌ى گرانى و کاهش قدرت خرید مردم به علت افزایش نقدینگى ناشی از کارهای عمرانی دیربازده، مسکن مهر و ... ضمن تولید کم کالا در داخل یا واردات به شکل نادرست

3. عدم مبارزه جدی با مفاسد اقتصادی (این تذکر را مقام معظم رهبری در 29 بهمن 91 باصراحت بیشتری بیان داشتند)

4. عدم توجه کافی به تولید ملی خصوصا در واحدهای تولیدی متوسط و کوچک. این انتقاد قبلا هم در سال 90 اینگونه مطرح شده بود: «من در زمینه‌ى کمک به تولید سؤال دارم. حالا آقایان در گزارش گفتند؛ لیکن آن چیزى که مصوبه‌ى قانونى بود براى کمک به تولید، تحقق پیدا نکرده.»

5. عدم مدیریت صحیح منابع ارزی به دلیل عدم قطعیت تصمیمات دولت و اتخاذ تصمیمات ناگهانی و بعضا متضاد هم.

6. عدم توجه به مسئله‌‌ى وحدت و انسجام ملى (گلایه شدید رهبری: اینقدر این قضیه را تکرار کردیم که کأنه الفاظ دارد خاصیتهاى خودش را در افاده‌‌ى معنا از دست میدهد). در دیدار سال 86 هیات دولت با رهبری نیز ایشان به این مقوله با عبارت لزوم تعامل دولت با سایر قوا پرداخته بودند.

7. تقصیرها را گردن دیگران انداختن (اینکه بگوئیم آقا ما میخواهیم فلان کار را بکنیم، نمیگذارند؛ یا فلان کار را کردیم، جلویش را گرفتند؛ یا فلان تصمیم را گرفتیم، اقدام نکردند، این را کسى قبول نمیکند)

8. کم توجهی به مقوله فرهنگ از یک سو و یا تصویب بودجه های کلان به اسم فرهنگ و هزینه کردن در جای دیگر (این گلایه در اینجا کمرنگ مطرح شد اما قبلا نیز در دیدار هیات دولت وقتی گزارش فرهنگی داده نشد، مقام معظم رهبری فرهنگ را مظلوم دانستند.)

9. عدم تحقق برخی وعده های قطعی که توقعات مردم را بالا می برد. شهریور 87 در دیدار هیات دولت با رهبری، ایشان به موردی در این زمینه تصریح نمودند: «در همان اوائل ریاست جمهورى آقاى دکتر احمدى‌نژاد، به ایشان گفتم که این مورد ـ یک مورد خاصى است که نمیخواهم اسم بیاورم و قبل از دولت ایشان تصمیم‌گیرى شده بود ـ ممکن است برایتان مشکلات درست کند، بیائید صاف و روشن به مردم و به همان مسئولین بگوئید آقا، این کار را ما نمی توانیم انجام بدهیم! از شما قبول می کنند. البته ایشان مصلحت ندانستند و آن کار را نکردند؛ بنده هم الزامى و اجبارى نگفته بودم، پیشنهاد کردم. من عقیده‌ام این است اگر چنانچه یک کارى را نمی توانید انجام بدهید... صاف بروید بگوئیدآقا! ما این را تصمیم گرفتیم، حالا متأسفانه نمیشود انجام بدهیم. این بهتر است از اینکه کار انجام نگیرد.». متاسفانه برخی وعده های بزرگ و شاید غیرعملی دولت (باغ شهر و غیره) همچنان روی زمین است و اجرای برخی دیگر (یک میلیون نوزادان و غیره) هم پس از چندی متوقف شده اند.

10. ضعف در ولایت پذیری و ولایتمداری: در یکشنبه سیاه مجلس نهم آنچه بیش از سایرین مورد تذکر و عتاب رهبری قرار گرفت، رفتار خلاف شرع، خلاف قانون و خلاف اخلاق آقای احمدی نژاد در طرح اتهامی اثبات نشده با پخش فیلمی مخفیانه بود. اما ریشه این اتفاق به عدم توجه وی به تذکر قبلی رهبری بود که کشاندن اختلاف به میان مردم برای استفاده از احساسات آنها را خیانت خوانده بودند. نظیر این اتفاق در گذشته هم رخ داده بود؛ تاخیر در لغو معاون اولی مشایی و تاخیر در پذیرش ابقای وزیر اطلاعات؛ تکرار مکرر عبارت «انتخابات و انتخاب آزاد» خصوصا پس از هشدار رهبری نظیر سخنرانی 22 بهمن احمدی نژاد، نمونه دیگری از ولایتمداری ناقص رئیس جمهور کنونی است که در بعدی باید کامل باشد.

11. کم توجهی به قانون: رهبر معظم انقلاب اسلامی در آخرین دیدار با هیات دولت نهم نسبت به عدم رعایت برخی قوانین تذکرات مهمی بیان داشتد: «قانون را اهمیت بدهید. قانون ـ وقتى که با ساز و کار قانون اساسى پیش رفت ـ حتمیت و جزمیت پیدا میکند. ممکن است همان مجلس یا دولت یا دیگران مقدماتى فراهم کنند که آن قانون عوض بشود ـ با طرحهایى که در مجلس
در یکشنبه سیاه مجلس نهم آنچه بیش از سایرین مورد تذکر و عتاب رهبری قرار گرفت، رفتار خلاف شرع، خلاف قانون و خلاف اخلاق آقای احمدی نژاد در طرح اتهامی اثبات نشده با پخش فیلمی مخفیانه بود. اما ریشه این اتفاق به عدم توجه وی به تذکر قبلی رهبری بود که کشاندن اختلاف به میان مردم برای استفاده از احساسات آنها را خیانت خوانده بودند. نظیر این اتفاق در گذشته هم رخ داده بود؛ تاخیر در لغو معاون اولی مشایی و تاخیر در پذیرش ابقای وزیر اطلاعات؛ تکرار مکرر عبارت «انتخابات و انتخاب آزاد» خصوصا پس از هشدار رهبری نظیر سخنرانی 22 بهمن احمدی نژاد، نمونه دیگری از ولایتمداری ناقص رئیس جمهور کنونی است که در بعدی باید کامل باشد
مى‌آید، با لوایحى که دولت میدهد، با تصمیم‌سازیهایى که در بخشهاى مختلف انجام میگیرد ـ عیبى ندارد؛ اگر قانون نقص دارد، ضعف دارد و غلط است، عوض بشود؛ اما تا مادامى که قانون، قانون است، حتماً بایستى به آن عمل بشود و به آن اهمیت داده بشود. من این را تأکید مى‌کنم... ممکن است یک چیزى را شما معتقد باشید که روال قانونى‌اش درست طى نشده، یا متصدى این کار قوه‌ى مجریه نیست؛ وقتى که قانون مجلس ـ با همان ساز و کار قانون اساسى ـ به دولت ابلاغ شد، قوه‌ى مجریه باید آن را قانون بداند. حالا اگر چنانچه ضعف یا چیز دیگرى وجود دارد، عواملِ دیگرى وجود دارد که اگر قانون مشکلاتى دارد، بایستى آن را از بین ببرند؛ چه در خود مجلس، چه در شوراى نگهبان و از این قبیل. به قانون اهمیت بدهید.»

متاسفانه یکی از مهمترین اشکالات دولت احمدی نژاد تاکنون عدم اجرای برخی قوانین غیرمنطبق بر خواسته دولت بوده است که چند بار هم شخص رئیس جمهور نسبت به آن تصریح نمود. تعدد موارد عدم اجرای برخی مصوبات مجلس ـ چه در مجلس هفتم و چه بعد از آن ـ کار را به جایی رساند که رهبری ناگزیر از تشکیل هیات رفع اختلاف قوا شدند ولی همچنان هم اخبار زیادی از ابلاغ برخی قوانین مصوب توسط رئیس مجلس به جای رئیس جمهور یا اعلام خلاف قانون بودن برخی مصوبات هیات دولت توسط رئیس مجلس یا دیوان عدالت اداری منتشر می شود.

12. غلیظ کردن ادبیات دینی بدون مابازای عملی: مقام معظم رهبری در دیدار شهریور 84 با هیات دولت نسبت به این مساله هشدار جدی دادند: «این ما را، هم به ریاکارى مى‌کشاند و هم ریاکارى را در بین مردم تشویق مى‌کند. این‌که ادبیات دینى تقویت شود، من با آن هیچ مخالفتى ندارم؛ ولى باید مابازا داشته باشد. بیش از آنچه در رفتارمان اسلامى عمل مى‌کنیم، در زبان و اظهار و تظاهراتمان نخواهیم خود را جلوه دهیم.»

اما متاسفانه این مساله به طور بارز در ادبیات آقای احمدی نژاد مشهود بوده و هست. استفاده دائمی و بیش از اندازه وی از الفاظ ولایت، انسان کامل، مهدویت، اخلاق و ... به طور جدی در تعارض آشکار با این توصیه بوده است.

13. کم توجهی به نظرات علما و مراجع: رهبر حکیم انقلاب اسلامی شهریور 88 در دیدار هیات دولت فرمودند: «نصیحت علماى دینى را قدر بدانید، مغتنم بشمارید. گاهى علماى دین، بزرگان دین، مراجع حتّى، نصایحى می کنند، درباره‌‌‌‌‌‌ى مسائلى توصیه‌‌‌‌‌‌هائى می کنند؛ این را مغتنم بشمرید؛ اینها را حمل بر محبت و علاقه‌‌‌‌‌‌مندى بکنید. ما میدانیم، آقایان، بزرگان علمائى که هستند... یک وقت توصیه‌‌‌‌‌‌اى می کنند، از روى علاقه‌‌‌‌‌‌مندى است، از روى دلسوزى است؛ اینها را خیلى باید قدر دانست.»

اما کم توجهی های متعدد به نظرات علما و مراجع ـ با توجیه کفایت نظرات ولی فقیه ـ و اتفاقاتی نظیر اصرار بر حضور زنان در ورزشگاهها، تعابیر و تعاریف عجیب و غریب در مورد مشایی، طرح مساله رجعت چاوز و ... خلاف نظر رهبری بوده است.

14. عدول از جهت گیری اولیه اصولگرایی: رهبر معظم انقلاب اسلامی شهریور 85 در دیدار هیات دولت، ضمن برشمردن شاخصهای اصولگرایی، دولت احمدی نژاد را اصولگرا دانستند و نسبت به عدول از این تلقی در جامعه هشدار جدی دادند: «این دولت به عنوان یک دولت «اصولگرا» شناخته شده و رفتار و تلاشى هم که تا امروز نشان داده و آنچه در عمل و قولش منعکس شده، همین اصولگرایى را نشان میدهد... اگر خداى نکرده طورى بشود که نتوانیم آنچه را که مردم درباره‌ى مجموعه‌مان تصور میکنند، آن را تحقق ببخشیم، خسارت بزرگ خواهد بود و به این جریان و جهت‌گیرى حتماً ضربه وارد خواهد آمد. آن وقت امیرالمؤمنین فرمود: «و لقلّ ما شى‌ء ادبر ثمّ اقبل»؛ موجى که برگشت و رفت، دیگر خیلى آسان این طرف نمی آید و برنمی گردد. خون دلها باید خورد و زحمتها باید کشید تا اینکه باز براى اقبال و توجهى که امروز وجود دارد، زمینه فراهم شود.»

متاسفانه باید گفت دولت احمدی نژاد این اواخر هم در رفتار و هم در گفتار از اصولگرایی فاصله گرفته است. تنها نگاهی گذرا به مواضع متعدد روزنامه ایران، ارگان رسمی دولت در این باره، خصوصا یادداشت صفحه2 در تاریخ 19 آذر 91، عمق انحراف را به خوبی نشان می دهد: «یکی از انتقادات به آقای احمدی نژاد این است که چرا پس از انتخابات سال 84 در قامت یک رئیس جمهور اصولگرا ظاهر شد.»

15. میدان دادن به هوای نفس گروهی و اطرافیان مساله دار: مقام معظم رهبری شهریور 85 در دیدار هیات دولت نسبت به مراقبت از هواهای نفسانی خصوصا هوای نفس گروهی اینچنین هشدار دادند: «مراقب باشید حرکت، اظهارنظر و حرف، انتساب به یک جریان، به یک باند و به یک گروه را پیش نیاورد، که اگر این‌طور شود، هواى نفس تقریباً انفکاک‌ناپذیر است. هواى نفس گروهى هم مثل هواى نفس شخصى است؛ آن هم همین‌طور است. هواى نفس گروهى هم انسان را بى‌حساب و کتاب به این طرف و آن طرف میکشاند و از خرد و جاده‌ى مستقیم منحرف میکند.»

این هشدار البته جدی گرفته نشد، ماجراهای دوستی با مردم اسرائیل، ادغام سازمان حج در گردشگری و ... پیش آمد و کار به جایی رسید که رهبر معظم انقلاب اسلامی در فرمان لغو معاون اولی مشایی شخصا با این موضوع برخورد جدی کردند و در ماجرای برکناری وزیر اطلاعات و خانه نشینی 11 روزه احمدی نژاد هم جمله ای کوتاه اما بسیار تاریخی بیان نمودند: «تا من زنده هستم، تا من مسئولیت دارم، به حول و قوه‌ى الهى نخواهم گذاشت این حرکت عظیم ملت به سوى آرمانها ذره‌اى منحرف شود.»

جالب اینجاست که ایشان در اولین دیدار با هیات دولت نهم در شهریور 84 نسبت به خطر انحراف اینگونه هشدار داده بودند: «خیلى از ماها نیت‌هایمان خوب است و با نیتِ
رهبر معظم انقلاب اسلامی شهریور 85 در دیدار هیات دولت، ضمن برشمردن شاخصهای اصولگرایی، دولت احمدی نژاد را اصولگرا دانستند و نسبت به عدول از این تلقی در جامعه هشدار جدی دادند... تنها نگاهی گذرا به مواضع متعدد روزنامه ایران، ارگان رسمی دولت در این باره، خصوصا یادداشت صفحه2 در تاریخ 19 آذر 91، عمق انحراف را به خوبی نشان می دهد: «یکی از انتقادات به آقای احمدی نژاد این است که چرا پس از انتخابات سال 84 در قامت یک رئیس جمهور اصولگرا ظاهر شد.»
خوب وارد مى‌شویم؛ اما نمى‌توانیم این نیت را نگه داریم؛ این نیت در اثناى راه به موانعى برخورد مى‌کند؛ سایش پیدا مى‌کند؛ کمرنگ و ضعیف مى‌شود و احیاناً یک جاذبه‌ى قوىِ معارضى دل را - که جایگاه نیت، دل است - به سوى خودش جذب مى‌کند؛ یک وقت نگاه مى‌کنید، مى‌بینید اصلاً نیت رفت؛ نیت یک چیز دیگر شده؛ آن وقت راه انسان عوض مى‌شود.»

16. حاشیه سازی ها در دولت: مقام معظم رهبری شهریور 87 در دیدار با هیات دولت بر لزوم پرهیز از قرار دادن دولت در موضع اتهام نیز تاکید فرمودند: «بهانه هم دست دیگران ندهید. من مى‌بینم متأسفانه گاهى بهانه‌هایى هم از طرف خودِ شما داده میشود که این را هم بایستى توجه کنید که بهانه هم دست دیگران ندهید؛ مراقبت کنید؛ حزم کنید. و گفت: «اتّقوا من مواضع التّهم» براى خودتان و براى دولت مسئله درست نکنید.»

همچنین ایشان شهریور 90 در دیدار با هیات دولت فرمودند: «سعى کنید دچار حاشیه‌سازى‌هاى مسئله‌دار نشوید... شایسته و سزاوار نیست که حواشى‌اى به وجود بیاید؛ حالا چه حواشى‌اى که خود شما گاهى اوقات بى‌توجه به وجود مى‌آورید، چه آنهائى که دیگران به وجود مى‌آورند و شما هم تسلیم آنها می شوید.» و بعد به یکی از مصادیق آن یعنی ایرانی گری پرداختند: «در زمینه‌ى علاقه‌ى به ایران، علاقه‌ى به کشور و گرایش به ایران... روى ایرانِ بعد از اسلام تکیه شود... اگر کسى میخواهد از ایران و ایرانى‌گرى حمایت کند، خب، ایران دوران اسلامى، هم مدون‌تر است، هم مستندتر است، هم قابل قبول‌تر است، هم جلوى چشم است؛ کتابش جلوى چشم است، معمارى‌اش جلوى چشم است، نشانه‌هاى علمى‌اش جلوى چشم است؛ تاریخش تدوین‌شده و روشن است.» اما متاسفانه تا همین اواخر هم تاکید بر ایران قبل از اسلام، کوروش، عدد 2500 و ... در دولت به چشم می خورد.

17. دخالت دولت در انتخابات: در جریان انتخابات شوراهای شهر سوم، گروهی از نزدیکان رئیس جمهور مجموعه ای را تشکیل دادند و به عرصه انتخابات ورود کردند و همزمان زمزمه های دخالت دولت برای در دست گرفتن شوراها و تعیین شهردار به گوش می رسید. در جلسه 18 مهرماه 85 مقام معظم رهبری با کارگزاران نظام، ایشان در این باره فرمودند: «نیروهاى دولتى کلا در مسائل انتخابات، نباید دخالت بکنند؛ بگذارند مردم و گروهها در تهیه‌ى فهرستهاى نامزدهاى انتخاباتى آزاد باشند. مسئولان دولتى و کسانى که دستشان به کارهاى اجرایى بند هست، اینها هیچ دخالتى نکنند و بگذارند مردم خودشان این کارها را انجام بدهند؛ یعنى شخصیتهاىِ اشخاصِ مسئول دولتى در نتایج انتخابات اثر نگذارد. بگذارید تبلیغ بکنند و مردم با رقابت آماده، عمل بکنند.»

این تذکر عام که به مناسبت شوراها بیان شد برای سایر انتخابات هم مصداق دارد؛ از جمله در شرایط کنونی که رئیس جمهور به صراحت شعار انتخاباتی طیف نزدیک به خود را در سخنرانی 22 بهمن و پیام نوروزی تکرار و بعد توجیه می کند.

18. شتابزدگی: رهبر معظم انقلاب هم در مراسم تنفیذ حکم ریاست جمهوری سال 84 و هم در دیدار سال بعد با هیات دولت، رئیس جمهور را از شتابزدگی پرهیز دادند: «سرعت را با دقت همراه کنید. سرعت غیر از شتابزدگى است؛ شتابزدگى بد است... مواظب باشید در تصمیم‌گیریها و نوع کارها، شتابزدگى پیش نیاید و دست‌پاچه‌مان نکنند.»

اما متاسفانه آقای احمدی نژاد در بسیاری از تصمیمات خود به آن دچار شد؛ ادغام شتابزده وزارتخانه ها، اجرای هدفمندی یارانه ها خارج از شیب ملایم 5 ساله مصوب مجلس، اصرار بر اجرایی کردن فاز دوم بدون پیش بینی الزامات آن، عزل و نصبهای پرشتاب و ... .

19. عدم توجه کافی به عقل جمعی و تدبیر در کنار پرکاری: همچنانکه در سخنرانی نوروزی امسال رهبر معظم انقلاب بر «پایبندی به عقل جمعی و تدبیر» تاکید ویژه ای شده است، در سفر پربرکت مقام معظم رهبری به خراسان شمالی نیز، ایشان در دیدار نخبگان، برگزیدگان و مسئولان به بحث کار مضاعف اشاره کرده و فرمودند: «کار مضاعف در پرکاری خلاصه نمی‌شود، بلکه به معنای کار کیفی، دقیق، برنامه‌ریزی شده، کارشناسی شده، مستمر، پیگیر و همراه با مشورت است.»

متاسفانه باید گفت حلقه تصمیم گیری رئیس جمهور کنونی بسیار بسته و محدود است و چندان مشورتی با دیگران و کارشناسان خبره گرفته نمی شود. اعلام برخی تصمیمات خلق الساعه و نادرست که به فاصله چند روز اصلاح می گردد ـ نظیر حساب پس انداز سکه در بانک رفاه، اعطای 1 میلیون تومان به نوزادان، قیمت گذاری های متعدد ارز، طرح اولیه پیش فروش سکه و ... از این قبیل است.

20. موازی کاری در دولت خصوصا در سیاست خارجی: رهبر حکیم انقلاب اسلامی در دیدار شهریور 89 با هیات دولت در این باره فرمودند: «در دولت نباید کارهاى موازى انجام بگیرد. کار موازى چند عیب دارد: اولاً هزینه‌ى انسانى زیادى بیجا مصرف میشود، ثانیاً هزینه‌ى مالى زیادى مصرف میشود، ثالثاً تناقض
ماجراهای دوستی با مردم اسرائیل، ادغام سازمان حج در گردشگری و ... پیش آمد و کار به جایی رسید که رهبر معظم انقلاب اسلامی در فرمان لغو معاون اولی مشایی شخصا با این موضوع برخورد جدی کردند و در ماجرای برکناری وزیر اطلاعات و خانه نشینی 11 روزه احمدی نژاد هم جمله ای کوتاه اما بسیار تاریخی بیان نمودند: «تا من زنده هستم، تا من مسئولیت دارم، به حول و قوه‌ى الهى نخواهم گذاشت این حرکت عظیم ملت به سوى آرمانها ذره‌اى منحرف شود.»
در تصمیم‌گیرى‌ها به وجود مى‌آید و رابعاً از همه بالاتر، مسئولیت لوث میشود.» اما متاسفانه موازی کاری در دولت بارها دیده شد و خصوصا در سیاست خارجی ـ از نصب نمایندگان ویژه تا فعالیتهای به اسم دبیرخانه جنبش عدم تعهد ـ به صورت ویژه انجام گرفته و می گیرد.

21. ارتباط ضعیف با نخبگان: مقام معظم رهبری در دیدار شهریور 86 با هیات دولت چنین تذکر دادند: «مسئله‌ى تعامل با نخبگان (را) من مکرراً هم به شماها گفته‌ام و هم با آقاى رئیس‌جمهور مکرر صحبت شده... از نخبگان استفاده کنید. نخبگان کشور زیادند و در این جمع و جمعهاى مرتبط با این جمع هم منحصر نمى‌شوند. ما انصافاً آدمهاى نخبه در کشور کم نداریم؛ در دانشگاهها هستند، در محیطهاى کارى و تحقیقاتى هستند. گاهى که انسان با افراد نخبه برخورد مى‌کند، مى‌فهمد که همه هم آماده و مشتاقند و دلشان مى‌خواهد کمک کنند؛ جویا و خواهان اینها باشید. البته این باید در عمل نشان داده بشود تا نخبگان بیایند و خودشان را عرضه کنند که یک مسئله‌ى مهمى است.» اما با تاسف باید گفت علیرغم شعارهای داده شده تاکنون، ارتباط دولت احمدی نژاد با نخبگان جامعه بسیار ضعیف بوده است و تنها به همان جمع هایی محدود شده است که از نظر رهبری منحصر در آنها نیست.

22. ضعف سعه صدر و نقدپذیری: رهبر معظم انقلاب اسلامی در سومین دیدار خود با دولت نهم در این باره چنین توصیه فرمودند: «از انتقاد هم اصلاً عصبانى نشوید... مطلقاً حالت عصبانیت و بى‌تابى نباید به شما دست بدهد. شما از همان انتقاد ـ ولو غیرخیرخواهانه باشد ـ استقبال کنید؛ چون گاهى در انتقادهاى خصمانه هم حقایقى وجود دارد که انتقاد کننده از روى خیرخواهى نمى‌گوید، اما انتقادش واقعى است؛ چه برسد آن کسانى که از روى خیرخواهى از شما انتقاد مى‌کنند.»

متاسفانه کارنامه احمدی نژاد در این باره ضعیف است. تجربه ثابت کرده که او از انتقاد با سعه صدر استقبال نکرده است. منتقد درون دولت بدون کمترین ملاحظه ای برکنار شده و منتقدین خارج از دولت نیز با برخورد تند او و دوستانش مواجه شده اند.

23. ضعف بودجه تحقیقات: شهریور 86 در دیدار هیات دولت با رهبر معظم انقلاب اسلامی، ایشان نسبت به ضعف بودجه تحقیقات کشور شدیدا گلایه فرمودند: «بودجه‌ى تحقیقات هم حقیقتاً یکى از آن نقاط ضعف ماست. من گاهى که با دانشگاهیها و اساتید و مسؤولین بخشهاى علمى کشور مواجه مى‌شوم، این مسأله‌ى بودجه تحقیقات را مطرح مى‌کنند. سه، چهار سال است که مرتب به ما گفته‌اند بناست به سه درصد بودجه برسد؛ اما حالا مثلاً با شش دهم درصد یا هفت دهم درصد داریم پیش مى‌رویم و کار مى‌کنیم! واقعاً خیلى کم است. همه‌اش وعده مى‌دهند آقا بهتر خواهد شد و نمى‌دانم چه خواهد شد؛ اثرى هم دیده نمى‌شود. بودجه‌ى تحقیقات را حقیقتاً زیاد کنید؛ به جاهاى دیگر فشار بیاورید، ولى این را پیش ببرید.»

24. عدم نظارت صحیح بر زیرمجموعه: رهبر حکیم انقلاب شهریور 87 در دیدار با هیات دولت نسبت به این مساله چنین فرمودند: «نظارت بر زیرمجموعه هم خیلى مهم است... اگر چنانچه شما غفلت کردید، ممکن است در همان بخشى که غفلت کرده‌اید نابسامانى انجام بگیرد. مجموعه‌هاى انسانى مثل ماشین نیستند که انسان یک دکمه‌اى را بزند و این ماشین به خودى خود شروع کند به کار کردن. مجموعه‌هاى انسانى مجموعه‌هایى از اراده‌ها، فکرها، نظرها، سلیقه‌ها و خواهشهاى نفسانى صحیح و غلط هستند. خب، این چیزى را که شما تصمیم گرفتید، تدبیر کردید و بناست در مجموعه‌ى شما انجام بگیرد، ممکن است یکجا با یک مانعى از همین خواهشها و فکرها و سلیقه‌ها و اراده‌هاى گوناگون برخورد بکند و متوقف بشود... خب، باید این مانع را برطرف کنید. این نمیشود مگر با نظارت... خود آقاى رئیس‌جمهور هم همین جور. البته نظارت رئیس‌جمهور نسبت به وزرا، با استقلال وزرا در کارشان نباید تنافى پیدا کند. چون وزرا مسئولیت قانونى دارند و از مجلس رأى اعتماد گرفته‌اند و باید استقلال داشته باشند.»

متاسفانه آقای رئیس جمهور در این باره دچار افراط و تفریط شد. از یک سو کابینه را خط قرمز و مبرا از نظارت و برخورد با تخلف اعلام کرد، اما از سوی دیگر با هر کس در زیرمجموعه اش از وزیر گرفته (مانند وزاری خارجه، ارشاد، اطلاعات و بهداشت سابق) تا سطوح پائین تر با کمترین انتقاد و اختلاف تندترین برخوردها را صورت داده است.

نکته1 - نقاط امتیاز در 8 مورد نخست و نقاط ضعف 9 مورد اول این فهرست را‍‍ رهبر معظم انقلاب اسلامی در آخرین دیدار با اعضای هیات دولت در شهریورماه 91 بیان داشتند و از آن جهت مهم است که جمع بندی نظرات رهبری درباره دولت در آخرین دیدار دولت احمدی نژاد با ایشان در آن بیان شده است.
نکته2 - در این ارزیابی تلاش شده تا با انصاف به ویژگی های مثبت و منفی توجه شود، نظرات تکمیلی خوانندگان مورد استقبال خواهد بود.

انتهای پیام/